HEMODİYALİZİŞLEMİİÇİNBİLGİLENDİRİLMİŞONAMFORMU
Hemodiyaliztedavisinasılbirişlemdir?Amacınedir?
Böbrekleryoluilevücuttanatılmasıgerekenatıkmaddelerakutyadakronikböbrekyetersizliğinedeniilevücuttanatılamayıpkandabirikirler.Buzararlıürünlerinbirmakineveyarıgeçirgenfiltrelerkullanarakkandantemizlenmesiişleminehemodiyalizdenir.
Kronik böbrek yetersizliğinin seyri sırasında doktorunuz tarafından muayene bulgularınız vetetkikleriniz sonucunda diyaliz zamanınızın yaklaştığı ve diyaliz tedavisi için hazırlanmanız gerektiği sizesöylenecektir. Diyaliz tedavisi olarak hemodiyalizi kabul ettiğiniz takdirde bu tedaviye başlanabilmesi içinkolunuzda “fistül” adı verilen ve toplardamar ile atardamarın birbirine birleştirilmesi ile oluşturulan biroperasyonunyapılmasıgerekmektedir.Buoperasyon,bukonudadeneyimliolanbircerrahtarafındanyapılır ve başarılı bir operasyondan 2 hafta -3 ay sonra fistül kullanılabilir hale gelir. Bu konudadeğerlendirmeyi doktorunuz yapacaktır. Fistülünüz olgunlaşmadan ya da hiç fistül açılmadan diyaliztedavisi gerekirse, kateter yerleştirilerek diyalize alınmanız gerekecektir. Kateter boyun ya da kasıktakibüyük toplardamarlardan birine yerleştirilir. Bu, geçici olarak diyalize almak için kullanılan bir yoldur;kalıcıtedaviiçinidealolarakfistülaçılmasıgereklidir.
Katetertakılmasıişleminasıldır?
Kateter takılması öncesi, işlem yapılacak bölgenin cilt ve ciltaltı dokuları uyuşturularak işlemesnasındaağrıduymanızengellenir.Katetertakıldıktanhemensonradiyalizişlemibaşlatılabilir.
Katetertakılırkenbazıproblemlerlekarşılaşılabilir.Buproblemleraşağıdabelirtilmiştir:
- Boyun damarlarından kateter takarken, akciğer zarında zedelenme sonucunda akciğere hava kaçması ve akciğerde kanama olabilir. Şiddetli göğüs ağrısı ve nefes darlığı oluşabilir. Bu durumda hastaya acilen müdahale etmek ya da ameliyat etmek gerekebilir. Hayati tehlike olabilir.
- Kateterin takıldığı bölgedeki sinirlerde zedelenme, damarda pıhtı oluşması sonucunda şişlik, şiddetli ağrı, morarma ve damar tıkanıklığı gelişebilir.
- Kateter takılma işlemi esnasında boyun ya da kasıktaki atar damara girilebilir. Buna bağlı kanama ve dokuda kan birikimi (şişlik ve çürük) gelişebilir. Bu durumda soluk borusuna baskı oluşarak solunum sıkıntısı doğabilir. Nadiren ameliyat gerekebilir. Hayati tehlike ortaya çıkabilir.
- Kateter kenarından sızıntı şeklinde ya da daha fazla kanama olabilir.
- Kateter takıldıktan sonra temiz tutulmazsa mikrop kapıp o bölgede bazen de tüm vücutta infeksiyon olabilir.
Kasık bölgesinden bir kateter takılması durumunda, kateterinizin düzgün çalışması ve damariçinde kıvrılmaması için ayağa kalkmamanız, bacağınızı yatak içerisinde bükmemeniz ve tuvaletihtiyacınızı yatakta görmeniz istenir. Boyun bölgesinden kateter takılması durumunda, yukarıda anlatılankısıtlamalargeçerlideğildir;fakataniveaşırıboyunhareketlerindenkaçınmanızistenir.
Hastaların kateterleri ile oynamaması, üzerine yatmaması, pansumanlarını doktorlarındanhabersiz açmamaları lazımdır. Takılan kateter geçici diyaliz yoludur, en kısa zamanda kalıcı damar girişyoluoluşturulmasıgereklidir.
Hemodiyaliztedavisisondönemböbrekhastalarındagenellikleömürboyudevameder.Aydabir kez yapılması gereken kan tetkikleri ile doktorunuz diyalizin haftada kaç defa olacağına, kaç saatdevam edeceğine karar verecektir. Bu işlem genellikle haftada 3 kez 4-5 saat uygulanır ancak bazenyoğundiyaliztedavisigerekebiliryadadiyalizsayısıazaltılabilir.
Hastaların mevcut fistüllerine iyi bakmaları, çok sıkı elbise giymemeleri, fistüllü koldan kanaldırmamaları,okoldantansiyonölçtürmemeleriveokollaağıryükkaldırmamalarıgereklidir.
Akut böbrekyetersizliği olan hastalardaise doktorunuzun vereceği kararagörediyalizinsüresivesayısıayarlanıryadadiyalizsonlandırılır.
Hemodiyaliztedavisinekatılmaveayrılma
Hemodiyaliz tedavisi görmeyi kendi rızanız ile kabulediyorsunuz.Bu tedaviyi reddedebilirsiniz.Herikidurumdadasiziniyiliğinizönplandatutulacaktır.Doktorunuzsiziniçindahaiyiolduğunakararverdiğinde, onun tavsiyeleri ya da kendi kararınız doğrultusunda başka bir tedavi seçeneğine (peritondiyaliziveyaböbreknakli)geçişinizmümkünolacaktır.
Hemodiyaliztedavisininfaydalarıverisklerinelerdir?
Bilindiği gibi tüm tıbbi uygulamaların bazı istenmeyen olaylara ve reaksiyonlara yol açmaihtimali vardır. Bazen hemodiyaliz işlemi esnasında, bu tedaviden doğan ya da bu tedavi esnasındakullanılması zorunlu olan malzemelerin yol açtığı yan etkiler görülebilir. Bunlar arasında kramplar,tansiyon düşmesi, bulantı, kusma, baş ağrısı, şeker düşüklüğü gibi yan etkilerin yanı sıra nadir görülenancak hayati tehlike yaratabilen alerjik reaksiyonlar (kaşıntı, damar giriş yolu etrafında yanma hissi, deridöküntüsü, tansiyon düşüklüğü), yüksek ateş, sırt ağrısı, göğüs ağrısı, kalp ritim bozuklukları, şuurdeğişiklikleri,damargirişyolundandolaşımahavakaçmasıgibiyanetkilersayılabilir.Nadirenhemodiyalizesnasındakalpkriziveaniölümgörülebilir.
Tüm bu risklere rağmen hastalığınız nedeni ile böbreklerden atılamayan ve vücutta birikerektüm organlar üzerinde olumsuz etkileri olan, vücuttan temizlenmediği takdirde ölüme yol açan birçokzararlımaddehemodiyalizişlemiilekandantemizlenecektir.Buzararlımaddelerintemizlenmesiilesıvıve tuz dengeniz, kan basıncınız, üre ve diğer toksik maddelerin yol açtığı iştahsızlık, halsizlik, bulantı vekusmagibidiğerbirçokşikâyetlerinizkontrolaltınaalınacaktır.
Uygulamanın gerekçelerini ve uygulama sırasında ve sonrasında gelişebilecek yan etkileriokudum. Bunlar hakkında bana yazılı ve sözlü açıklamalar yapıldı. Tüm bu bilgiler doğrultusundaadı geçen diyaliz ünitesinde hemodiyaliz tedavisi görmeyi kendi rızamla, hiçbir baskı ve zorlamaaltındaolmadankabulediyorum.
Yukarıdayazılıbilgileriokudumveanladım.Bubilgilerleilgiliolarak………………..
DiyalizMerkeziyetkilileritarafındanbanaayrıcasözlüolarakaçıklamayapıldı.
Tarih: ………/………./…………
SorumluHekim/SorumluHemşireAdıSoyadı – İmzası Hasta AdıSoyadı-İmzası